16 Şubat Ne Kandili? Ezberci Takvim Alışkanlığını Sorgulayan Bir Yazı
Keskin Başlangıç: Takvimdeki rakamlarla değil, hilalle konuşalım
Kabul edelim: “Şu gün şu kandil” diye sabit bir cevap aramak cazip. Ama bu arayış, Hicrî (kamerî) takvimin doğasını; yani ayın döngülerine göre hareket eden, her yıl miladî tarihte kayan bir sistemi görmezden geliyor. Bugün 16 Şubat’a bir anlam yüklemek istiyorsanız önce şunu bilmelisiniz: Regaib, Miraç, Berat, Kadir ve Mevlid Kandilleri miladî takvimde sabit değildir; her yıl farklı günlere denk gelir. 2024 resmî listesi, Miraç’ın 6 Şubat’ta, Berat’ın 24 Şubat’ta olduğunu açıkça gösteriyordu; demek ki 16 Şubat 2024 bir kandil değildi. :contentReference[oaicite:0]{index=0}
Örneklerle Gerçek: 16 Şubat her yıl aynı anlama gelmez
Eleştirel bakalım: “16 Şubat kandil” diyen herhangi bir içerik, hangi yıla atıf yaptığını söylemiyorsa sizi yanıltır. 2025 resmî takvimi bunu çarpıcı biçimde kanıtlıyor: Regaib 2 Ocak’ta, Miraç 26 Ocak’ta, Berat ise 13 Şubat’ta idrak edildi. Yani 16 Şubat 2025 de bir kandil değildi—Berat’tan üç gün sonraydı. :contentReference[oaicite:1]{index=1}
Zayıf Halkalar: Popüler içeriklerin üç temel yanlışı
- Sabit tarih yanılgısı: “Her yıl 16 Şubat kandil” varsayımı, Hicrî takvimi görmezden gelir. Resmî listeler, kandillerin miladî tarihlerde kaydığını her yıl yeniden teyit eder. 2024’te Miraç 6 Şubat, Berat 24 Şubat’tı; 16’sı boştu. 2025’te ise Miraç 26 Ocak, Berat 13 Şubat’tı. :contentReference[oaicite:2]{index=2}
- Bağlamdan kopuk paylaşım: “Bugün kandil mi?” sorusuna yıl bilgisiz cevap vermek, bilgilendirme değil sansasyondur. Kandillerin adları Hicrî aylara (Receb 1. Cuma = Regaib; Receb 27 = Miraç; Şaban 15 = Berat) bağlıdır; miladî güne değil. 2025 listesinde hem Hicrî hem miladî karşılıklar açıkça yazılıdır. :contentReference[oaicite:3]{index=3}
- Kaynağı atlama: Sosyal medyada dolaşan görselleri “resmî takvim” diye paylaşmak yaygın. Oysa Diyanet’in yıllık “Dini Günler Listesi” hem 2024 hem 2025 için erişime açık; tek tıkla doğrulanabilir. :contentReference[oaicite:4]{index=4}
Provokatif Sorular: Sizi tartışmaya çağırıyorum
Kandilleri sabit bir miladî tarihe mahkûm etmek, dinî zamanın ritmini seküler takvime zorla uydurmak değil mi?
Neden “yıl + kaynak” belirtmeyen paylaşımlara güveniyoruz da resmî listeye bakmayı erteliyoruz?
“Bugün kandil” başlıkları tıklanma uğruna belirsizliği körüklediğinde, doğru bilgiye kim sahip çıkacak?
Gerçeğin Haritası: 16 Şubat özelinde hızlı kontrol
- 2024: 16 Şubat kandil değildi; Miraç 6 Şubat, Berat 24 Şubat idi. :contentReference[oaicite:5]{index=5}
- 2025: 16 Şubat kandil değildi; Regaib 2 Ocak, Miraç 26 Ocak, Berat 13 Şubat idi. :contentReference[oaicite:6]{index=6}
Bu iki ardışık yıl bile tekrarlanan ezberin ne kadar kırılgan olduğunu gösteriyor.
Eleştirel Kılavuz: “Bugün kandil mi?” sorusuna doğru yaklaşım
- Yılı netleştir: Soru “Bu yıl 16 Şubat ne kandili?” olmalı. Takvim kaydığı için yıl belirlemeden cevap aranmaz.
- Resmî listeye bak: Diyanet’in “Dini Günler Listesi” sayfaları, Hicrî–Miladî karşılıkları yıl yıl yayınlıyor. Erişip karşılaştırın; 2024 ve 2025 örnekleri yukarıda. :contentReference[oaicite:7]{index=7}
- Manşete değil dipnota güven: Görsel/akış paylaşımlarında “kaynak–yıl” yoksa, ihtiyatlı olun.
Son Söz: Rakam değil ritim
16 Şubat’ın “hangi kandil” olduğuna dair ısrar, aslında dinî zamanın ritmini düz bir çizgiye sıkıştırma çabası. Oysa kandiller hilalin, yani zamanın döngüsel dilinin bir parçası. Bugün gerçekten aradığımız şey, tek bir tarihe sığınmak mı; yoksa her yıl yeniden, kaynaklı ve bilinçli bir takiple o geceye hazırlanmak mı? Yorumlarda tartışalım: Sizce bilginin değeri, hızdan mı geliyor, doğrulamadan mı?
::contentReference[oaicite:8]{index=8}